Ҳарчанд пурсарусадотарин ҳодисаи сиёсии асри 20 пошхӯрии Иттиҳоди Шӯравӣ ва истиқлолият пайдо кардани ҷумҳуриҳои он буд, вале барои мо, тоҷикон, ин гардиши кулии ҳаётӣ ба ҷуз хунрезиву бародаркушӣ дар ибтидо чизе надод. Замони пуртаҳлукаву хатарҳои геополитикӣ, гуруснагиву қашшоқии мардум, пояҳои ларзону фурӯравии ҷумҳурии пешин, тарсу воҳимаи халқе, ки хушунату таҳқир ва хунрезиву даргириҳоро таърихан қабул надорад, дар ватани мо анархияеро ба дунбол оварданд, ки касе дар як муддати кӯтоҳ аз он раҳоиро итминон надошт.
Вале мо роҳи наҷоту якпорчагиро дарёфтем. Хиради азалии тоҷикон, иқдомҳои раҳнамунсози тозасарварон ва қабули дурусти баъзе аз саркардагони гурӯҳҳои даргир ва хушбахтона, ба ҳам омадан ба хотири якпорчагии Тоҷикистон, самари неку меваи ширин ба бор оварданд.
Ва инак, аз он иҷлосияи таърихӣ 20 сол сипарӣ гашт. Иҷлосияе, ки тоҷикони ду сангарро якдилу якмаром карда тавонист. Иҷлосияи сарнавиштсозе, ки муҳимтарин қарораш ин эътимод ба ақл буд. Муҳимтарин тасмимаш ба ҳам омадан буд ва сарнавиштсозтарин интихобаш бехатову тақдирсоз гашта миллати пошхӯрдаро боз пайваст.
Оре, баъдан ҳам кам сарҳо ба бод нарафтанду кам шахсиятҳо қурбони ин роҳ нагаштанд, ки метавонистанд аз сутунҳои давлатдории мо бошанд. Вале ҷанг бе қурбонӣ ва гузариш ба сохти дигар бе сахтиҳо намешавад. Муҳимтар аз ҳама натиҷа буд. Натиҷаи ин саргардониҳову сахтиҳо ва ҷонфидоиҳои мардони асил буд, ки имрӯз мо аз он истифода менамоем.
Дар ин маъракаи таърихии тақдирсоз занони барӯманди ҷумҳурӣ, сиёсатмадорбонувон низ саҳми арзишманде доштанд. Маҷаллаи «Бонувони Тоҷикистон» бо Гулафзо Савриддинова, Адолат Раҳмонова, Бозгул Додхудоева, Қиматгул Рустамова ва чандин занони шинохта муколамаву мусоҳибаҳо доир кардаву аз ин боб андешаҳои эшонро то имрӯз ба нашр расонда буд.
Дар ин шумора андешаҳои як ишитрокчии бевоситаи ин воқеоти таърихӣ, вакиле, ки шахсан иштирокчии иҷлосияи 16-уми Шӯрои Олӣ, гузашта аз ин, узви комиссияи таҳияи Сарқонуни нав – Мӯсоева Рафиқа Ғаниевнаро пешкаши хонандагон мегардонем. Имрӯз бо гузашти солҳо ин бону чун узви Шӯрои ҷамъиятӣ, бонуи шинохта ва сарвари Муассисаи давлатии «Душанбе –Плаза» ба ҷавонон аз воқеияти он солҳо чун як шоҳиди бевосита даҳҳо мулоқотҳои судманд доир кардаасту мехоҳад ба хонандагон низ аз он хотирот ёдовар шавад.