Хатогӣ

• JLIB_DATABASE_ERROR_FUNCTION_FAILED

Халои иттилоотӣ, норасоии театру маҳфилҳои фарҳангӣ, коҳиш ёфтани сатҳи китобхонии мардум, бегонагароии ҷавонон, нобаробарии гендерӣ ва дигар иллатҳои иҷтимоӣ умури идоракунии ҷомеаро аз ҷониби роҳбарони ноҳияи Қубодиён мушкил гардонидааст. Ҳол он ки шояд дар ягон навоҳии кишвар мисли мақомоти маҳаллии ин ноҳия ин қадар зиёд миёни мардум чорабиниҳои фаҳмондадиҳӣ доир накунанд. Вале чаро онҳо муассир нестанд? – Ин суолест миёни мардум беҷавоб.
Аслан ягон давлати пешрафтаи дунё усули хосу намунавии муносибат бо ҷомеаро барои пайравӣ кардани мо надорад. Дар шароити кунунии навоҳии ҷануби Тоҷикистон, бахусус, дар ноҳияи Қубодиён масъулини риштаи маънавиёт бояд ҷомеаро аз ҷиҳати равонӣ омӯхта, тавассути воситаҳои идеологӣ кор баранд ва шахсиятҳои мӯътабари маҳалро барои пиёдасозии сиёсати идеологии давлат истифода карда тавонанд, мегӯянд коршиносон.
Меҳринисо Раҷабова, муовини раиси ноҳияи Қубодиён, мегӯяд, ки ҳифзи маънавиёти ҷомеа аз ҳар гуна ҳуҷумҳои идеологии бегона фаъолияти дастаҷамъонаи сохторҳои марбутаро тақозо дошта, бояд модели нави маърифатнокгардонии идеологӣ таҳия ва амалӣ карда шавад.
Вале мавсуф намегӯяд, ки ин моделро кӣ бояд таҳия созад ва чӣ тавр онро амалӣ бояд намоем?

Холигии хатарзо
Зимни сӯҳбат бо масъулини бахшҳои гуногуни мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии ноҳияи Қубодиён дарёфтем, ки дастгоҳи идеологии ноҳия корбарии замонавию муосири муассир надорад. Дар баробари ин, бо сабабҳои гуногун радиою телевизионҳои кишвар, ки дар баланд бардоштани маърифатнокии аҳолӣ дар минтақа қариб воситаи ягона ҳастанд, хуб фаъолият намекунанд. Дар чунин шароит омили муҳими маърифатнокии мардум ва ҷалби онҳо ба ширкат дар ҷомеаи шаҳрвандӣ ин фарогирии ҷомеа ба матбуоти даврӣ мебошад, маслиҳат медиҳанд коршиносон. Аммо ба гуфти бархе аз сокинони ноҳия масъулин худашон ба маданикунонии ҷомеа, ба хусус қишри ба он ниёзманд , яъне бонувон таваҷҷӯҳе ҳам надоранд. Қубодиён ягона ноҳияи вилояти Хатлон нест, ки бонувони рустояш шикоят аз дастнорасӣ ба матбуоти даврӣ, аз ҷумла ба маҷаллаи «Бонувони Тоҷикистон» менамоянд. Аммо мансабдорони Қубодиён ин эътирози эшонро нодида мегиранд. Занҳои зиёде гуфтанд, ки замони пеш мо колхозчӣ будему хаткашонҳо матбуоти давриро ба хонаҳоямон меоварданду баъди кори саҳро онҳоро мехондем, аммо имрӯз на кори ҳалол асту на корбарии дуруст барои дастрасии мо ба матбуот. Бону Ашӯргул зимни чунин як сӯҳбат бо мо афсӯс аз бепарвоиҳои масъулини соҳаи идеологӣ хӯрда, зарурати саводнокии зан- модарро таъкид дошт.

15+16+… БОЗ =15?
Тавре маълумамон гашт, аз лиҳози теъдоди занҳои аз маҷаллаи «Бонувони Тоҷикистон» бенасиб, ноҳияи Қубодиён дар вилояти Хатлон ҷойи аввалро мегирад. Дар ин ноҳия, ки беш аз 150 ҳазор аҳолӣ дорад, ҳамагӣ 15 нафар обуначии маҷалларо дарёфт кардем. Абдуҷон Абдуллоев, мудири шӯъбаи маорифи ноҳия, исбот кард, ки ин 15 нафар ҳам омӯзгорони ноҳияанд.
Ҳамчунин ХАДИЧА АБДУРАҲИМОВА, муовини раиси деҳоти Носири Хусрави ноҳияи Кубодиён, меафзояд, ки аз ҳудуди деҳоти мазкур 16 нафар ба маҷалла обуна шудааст. Ӯ мӯътақид бар он аст, ки масъулини риштаи маънавиёт бояд занони рустоиро, ки гӯё вақти мутолиакунӣ намеёбанду шабу рӯз ба тамошои филмҳои пурмоҷарои 100 – 120 қисма тавассути DVD машғуланд, ба китобу маҷаллахонӣ ҷалб намоянд. Зеро маънавиёти мардумро танҳо бо роҳи иттилоотонӣ ва фаъолгардонии онҳо барои ширкат дар ҷомеа метавон боло бурд.
Аз шумули «бонувон» -и роҳбар мисли муовини раис оид ба маънавиёт, мудири бахши занон ва оилаи мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияи Қубодиён ва чанде аз дигар занони мансабдори ноҳия мегӯянд, ки ба ин маҷаллаи давлатӣ обуна шудаанд. Аммо дар умум ҳосили ҷамъи воқеии обунашудагон аз рӯйи маблағҳои воридшуда ба суратҳисоби маҷалла, аз ноҳияи Қубодиён, ҳар хеле, ки ҷамъ кардем, аз 15 нусха зиёд нашуд.
ТӮРАБОЙ ЗИЁДОВ, раиси почтаи ноҳия, ҳатто маҷаллаи давлатӣ будани нашрияи «Бонувони Тоҷикистон»-ро намедонад. Дар охир илтифот карда гуфт: «Шояд баъди ҷамъбасти обуна ба нашрияҳои «соҳибдор», каме ба шумо ҳам кӯмак расонам».

ИШТИБОҲИ ТАЪРИХИИ РАИС
АБДУЛМӮЪМИН УЛФАТОВ, раиси ноҳияи Қубодиён, зимни нишасти матбуотӣ дар мавриди сатҳи пасти фарогирии мардум бо матбуоти даврӣ иброз дошт: «Намояндаи Президент дигар кор надорад, ки аз пайи газета хондану нахондани мардум гардад?»
Бовар надорам, ки тамоми хизматчиёни давлатии ин ноҳия нисбати холигии фазои иттилоотӣ ва ҳуқуқи мардум ба дарёфти иттилои саривақтӣ, чунин мавқеъ дошта бошанд. Аммо сухани ҷаноби Улфатов дар ин ноҳия «қонун» буда, мушкили дастрасии мардум ба иттилоот, мусаллам аст, ки ба ҷуз шаҳрвандони оддӣ, дигар масъулинро ба ташвиш намеорад.
Сокинони Қубодиён бобати ҷалби ҷомеа ба матбуоте, ки сиёсати Ҳукумати Тоҷикистон ва арзишҳои миллию давлатдории моро тарғиб мекунад, андешаи дигар доранд. Баъзе мусоҳибони мо, ки аз тарси мақомот нахостанд номашон ифшо шавад, мегӯянд, ки амрдорони Қубодиён дар фикри маърифатнокии ҷомеа, ба хусус бонувон нестанд. Вагарна занони Қубодиён як нерӯи бузургеро ташкил медиҳанд, ки метавонад як таҳаввулоти бузурги маданӣ-фарҳангӣ роҳандозӣ намоянд. Ишора бар он низ мекунанд, ки дар кишварҳои ҳамсояи мо аз «нерӯи занон»- и каммаърифат дар ҳолати «зарурӣ» чӣ тавр истифода бурдаанду боз ҳам мебаранд. Охир, зани бесаводу беиттилоъро, ки мушкилот тангаш кардааст, ба шӯр овардан корест осон.     Ва мусаллам аст, ки дар ин раванди ҷаҳонишавӣ ва пур аз таҳоҷуми идеологӣ дар сатҳи фаҳмиши асримиёнагӣ мондани як қишри аъзами ҷомеа хатои нобахшиданист.

ТАРС АЗ БЕДОРИИ ЗАНОН ҲАМ ТАРСИ ТАЪРИХИСТ
ЗАЙНУРА ЯХШИЕВА, ки раисии маҳаллеро бар ӯҳда дорад, мегӯяд: «Ман аз Русия бо як нерӯи тоза ба Ватан баргашта, корро аз раисии маҳалла оғоз бахшидам. Бо ҷалби бонувон таъмири боми як мактабро шурӯъ кардем. Аммо бо он таҷрибаи чандсолаи ҳамкорӣ бо турку озар, чечену русу арманҳо дар ватани худ бо баъзе мансабдорон «забон» ёфта натавонистам. Рости гап, дар Қубодиён аз бедории бонувон метарсанд, моро дар минбарҳо дида наметавонанд. Метарсам, ки карахтии занон дар ҷамъияти имрӯза ба манфиати бегонаҳост. Сиёсати давлат дар самти баланд бардоштани мавқеи зан дар ҷомеа, бо «дарки сиёсӣ» ва «ҳушёрии сиёсӣ»-и чунин мансабдорон гумон аст, ки амалӣ бигардад».
Зиёиёни Қубодиёни бостонӣ эрод мегиранд, ки аксари мушкилиҳои иҷтимоии ноҳия аз беиттилоотии мардум ва коҳиш ёфтани маънавиёт дар ҷомеа маншаъ мегиранд. Таъсири манфии норасоии кадрҳо аз ҳисоби занон дар ноҳия то имрӯз эҳсос мешавад. Дар Ҷамоати деҳоти Янгиюли ноҳия фаъолияти пинҳонкоронаи як гурӯҳи ифротгаро, аъзои «Ҳизб – ут – таҳрир» ошкор карда шуд. Ин гурӯҳ, бешубҳа, тарғиби асорати асримиёнагии бонувонро вазифаи аввалиндараҷаи худ меҳисобид. Агар мақомоти амниятӣ сари вақт аз амалиёти пинҳонии «Ҳизб-ут-таҳрир» огоҳӣ намеёфт, ба як минтақаи хатарзои кишвар мубадал шудани Қубодиён аз эҳтимол дур набуд. Аммо то кунун дар мафкураи бархе аз масъулини ин ноҳия ях об нашудаву бетаваҷҷӯҳӣ нисбат ба ҳаёту зиндагии бонувони деҳот ва ояндаи фарзандоне, ки дар домони ин табақаи аз илму фарҳанг дар канормонда ба воя мерасанд, давом дорад.
Мағлубият дар муборизаи идеологӣ барои ҳар ҷомеа ҷуброннопазир аст, аммо масъулин инро кай эҳсос мекарда бошанд, маълум нест. Алъон заъфи фаъолияти роҳбарияти ноҳия бо сарварии Абдулмӯъмин Улфатов дар ҳамин сустии кори соҳаи маънавиёти ноҳия аст, – мегӯяд як зиёие, ки бо сабабҳои маълум намехоҳад номашро ифшо созем.

ВАТАНДӮСТӢ МАРКАЗРО НИГАРОН КАРД
Имсол Қубодиён дар маъракаи сафарбаркунии ҷавонон ба хизмати ҳарбӣ низ мушкилиҳое дошт, ки ҳатто муовини сарвазири мамлакат Руқия Қурбонова барои омӯзиш ва ҳалли ин масъала ба ноҳия омад. Ҳукуматдорони маҳаллӣ қоиланд, ки сафари муовини сарвазир ба кори дастгоҳи идеологии ноҳия як такони ҷиддӣ бахшид. Аммо суоли матраҳ ин аст, ки вақте оддитарин масъалаи сатҳи як ноҳияро муовини сарвазир бояд ҳаллу фасл кунад, пас даҳҳо нафар коргарону масъулони соҳаҳои марбут ба маънавиёт барои кадом кор лозим меоянд? Ё ин ҳам ба масъулияти намояндаи Президент дар ноҳия рабт надорад? Ҷойи зикр аст, ки Президент намояндаҳояшро ба маҳал барои амалӣ кардани сиёсати давлат мефиристад, вале дар муддати кӯтоҳе онҳо барои мардум дастнорас гардида, ҷудо аз мардум фаъолият мебаранд. Сабабро дар чӣ бояд ҷуст?

ДОҒЕ МУҶАССАМАИ ФАРҲАНГРО ХАРОБ МЕКУНАД
Бадтар аз мушкилиҳои зикршуда, ҷомеаи Қубодиёни бостонро хулқу атвори бади ҷавонон ба ташвиш овардааст. Аммо чунин ба назар мерасад, ки агар бадахлоқӣ, то ба ҷинояткорӣ нарасад, дар ҳисоботи масъулини маънавиёт дарҷ намешавад. Алъон «маданияти беҷогардӣ»- и ҷавонон марзҳои Қубодиёнро гузашта, ба Шаҳритусу навоҳии наздик ба марказ мерасад.

ҚУБОДИЁН ДАР МУҚОИСА БО «БАРОДАРИ КӮЧАК»
Қубодиён ҳам мисли ноҳияи Носири Хусрав ба ноҳияи Шаҳритус дохил мешуд. Аз як ҳиссаи ноҳияи Шаҳритус ноҳияи Қубодиён таъсис ёфт, баъдан аз қисмати шарқии он ноҳияи Носири Хусрав. Имрӯз дар Қубодиён беш аз 150 ҳазор, Шаҳритус 130 ҳазор ва дар ноҳияи Носири Хусрав ҳамаги 32 ҳазор аҳолӣ сукунат дорад. Аммо ноҳияи Носири Хусрав, ки ба гуфте, дар «истгоҳи охирин»-и минтақа воқеъ буда, ба ҷуз аз кишоварзӣ дигар истеҳсолоти фоидаовар надорад, дар масъалаи дастрасӣ ба иттилоот аз Қубодиён даҳҳо баробар беҳтар аст.
Агар вазъи ногувори дигар ноҳияҳои вилояти Хатлон, аз қабили Ҷиликӯл ва Сарбандро ҳам аз зовияи дастрасӣ ба иттилоот назар созем, пас нишондод на танҳо бозгӯи вазъи дарки сусти сиёсии мардум, балки баҳои манфии сиёсии масъулин мешавад. Не?